استلزامات طرح نظریه ای تربیتی مبتنی بر پارادایم پیچیدگی

thesis
abstract

نظریه های تربیتی معاصر تحت تأثیر مولفه های «پارادایم سادگی» شکل گرفته است. با گسترش «پارادایم پیچیدگی» در عرصه های گوناگون علوم، اندیشمندان علوم تربیتی به نقد و بررسی نظریه های تربیتی موجود پرداختند، اما هنوز نظریه ای تربیتی مبتنی بر پارادایم جدید ارائه نشده است. با توجه به این منظر، هدف اصلی پژوهش حاضر ارائه استلزامات طرح و تدوین این نظریه جدید با توجه به مولفه های پارادایم پیچیدگی است. بدین منظور، با استفاده از روش های استدلال فلسفی، ابتدا به استنتاج مولفه های پارادایم سادگی در ارکان سه گانه هستی شناسی، معرفت شناسی، و روش شناسی و نحوه اثرگذاری آن ها بر نظریه های تربیتی معاصر پرداخته شد. سپس، مولفه های پارادایم پیچیدگی در همان ارکان سه گانه معرفی شدند و در نهایت، استلزام های تدوین نظریه تربیتی با اتکا به این مولفه ها مورد بررسی قرار گرفتند. در این راستا، ابتدا از امکان یک نظریه قوی تربیتی در این پارادایم دفاع شد و سپس، با استفاده از برخی مفاهیم همچون «نظریه توزیعی» به توضیح ماهیت نظریه تربیتی در پارادایم پیچیدگی پرداخته و این استلزام ها برای تدوین آن برشمرده شد: (1) ملاحظه نظام های تعلیم و تربیت همچون سیستم های پیچیده (با ویژگی های منحصر به فرد آن) با روابط و تعاملات گسترده، عمیق، و غیرخطیِ درونی (میان عناصر و اجزای درونی آن سیستم) و برونی (میان فراسیستم تربیتی با نهادهای دیگر جامعه)؛ (2) توجه به تغییر و تحول دایمی جهان هستی و تمام پدیده های واقع در آن از جمله پدیده های تربیتی؛ (3) در نظر داشتن تمام لایه های هستی های تربیتی به مثابه یک کل واحد؛ (4) لزوم ملاحظه سطوح گوناگون فرایندهای تربیتی همچون یادگیری و طراحی و اجرای برنامه های درسی؛ (5) توجه به ویژگی تعیّن پذیری ساختاری در مواجهه با سیستم های اجتماعی (مانند نظام تعلیم و تربیت) که شامل عامل هایی خودمختار و آزاد هستند؛ (6) مخالفت با قطعیت کامل (مانند نظریه های مدرن) و عدم قطعیت کامل (مانند نظریه های پسامدرن) تمام نظریه های خُرد و کلان در این حوزه و انتساب درجه ای از قطعیت به آن ها؛ (7) استفاده از منطق فازی در حوزه های گوناگون علوم تربیتی؛ (8) نظریه تربیتی در پارادایم پیچیدگی ناظر به نوعی «نظریه توزیعی» است؛ (9) نظریه تربیتی در پارادایم پیچیدگی «وابسته به زمینه» است؛ (10) لزوم مطالعه پدیده های تربیتی از منظری تکثررشته ای و به کمک انواع رشته های علمی.

similar resources

مؤلفه‌های پارادایم پیچیدگی

«پارادایم پیچیدگی» الگوی عمومی علم در دوران معاصر تلقی می‌شود که در مخالفت با پارادایم مکانیکی یا نیوتنی علم در کمتر از چهار دهه اخیر پا به عرصه دانش بشری نهاده و حوزه‌های گوناگون ‌آن از جمله علوم انسانی را متأثر کرده است. هدف اصلی پژوهش حاضر معرفی و توضیح مؤلفه‌های پارادایم پیچیدگی در ارکان سه‌گانه آن (هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، روش‌شناسی) است. در این پژوهش سعی بر آن بوده است تا با نظر به اندیشه...

full text

طراحی الگویی برای ارزیابی رهبری مبتنی بر نظریه پیچیدگی

عصر حاضر به عنوان عصر دانش و اطلاعات، با ویژگیهایی مثل افزایش رقابت و پیچیدگی همراه است. سازمانهای عصر دانش بنیان، ناگزیر شده اند تا رویکردهای مشارکت و شبکه سازی را در پیش بگیرند. رویکرد شبکه سازی، باعث ظهور مسائل جدیدی برای سازمانها شده است که مواجهه با آنها، منوط به بازنگری در پیش فرضهای قبلی علوم مدیریت، رهبری و سازماندهی است. در این مقاله تلاش می شود تا با نگاهی تحلیلی به این موضوع پرداخته ...

full text

تبیین ویژگی‏های فلسفی نظریه پیچیدگی و استلزامات آن در برنامه درسی

نظریه پیچیدگی، نظریه نوینی است که از علوم طبیعی منشأ گرفته، اما پس از چندی در قلمرو علوم اجتماعی نیز گسترش یافته و در دو دهه اخیر با شتاب فزاینده‌ای توسط متخصصان تعلیم و تربیت مورد استفاده قرار گرفته است. با توجه به اینکه نظریه پیچیدگی در ایران، در اغلب قلمروها و به‌ویژه در تعلیم و تربیت و برنامه درسی، موضوع ناشناخته‎ای است، ضرورت دارد مفاهیم و دلالت‏های آن تبیین شوند. مقاله حاضر با این پرسش تد...

full text

آموزههای پارادایم پیچیدگی در دانش مدیریت

پارادایم پیچیدگی، چارچوب مفهومی با ارزشی را با توجه به کارایی بلند مدت و کوتاه مدت و روابط اولیه نشان می‌دهد‌. این پارادایم به دنبال نظریه آشوب شکل گرفته و توضیح رفتارهای پیچیده در تمام سامانه‌ها را مدنظر قرار می‌دهد. هدف مقاله توضیح دلالت‌های تئوری پیچیدگی در دانش و مهارت‌های مدیریت است. برای ‌این منظور با مطالعه مبانی نظری: مفاهیم، اصول و قوانین نظریه پیچیدگی شناسایی و تفسیر آن در اصول مدیریت...

full text

میان‌رشته‌پژوهی، پارادایم و دستاوردهای تربیتی

رشته‌های تخصصی مدیون روش استقرایی و مشاهدات تجربی است. نقد تجزیه‌گرایی در حوزه پژوهش زمینه را برای شکل دهی میان‌رشته‌پژوهی فراهم نمود. میان‌رشته پزوهی در واکنش به رشته پژوهی و شکاف میان پژوهش و تصمیم‌گیری در زندگی اجتماعی شکل گرفت. سوالی که اینک در این پژوهش مطرح است این است که منظور از «میان‌رشته‌پژوهی» چیست؟ پارادایم حاکم بر میان‌رشته‌پژوهی چیست و این حوزه از پژوهش دارای چه دستاوردهای تربیتی ...

full text

مؤلفه های پارادایم پیچیدگی

«پارادایم پیچیدگی» الگوی عمومی علم در دوران معاصر تلقی می شود که در مخالفت با پارادایم مکانیکی یا نیوتنی علم در کمتر از چهار دهه اخیر پا به عرصه دانش بشری نهاده و حوزه های گوناگون آن از جمله علوم انسانی را متأثر کرده است. هدف اصلی پژوهش حاضر معرفی و توضیح مؤلفه های پارادایم پیچیدگی در ارکان سه گانه آن (هستی شناسی، معرفت شناسی، روش شناسی) است. در این پژوهش سعی بر آن بوده است تا با نظر به اندیشه ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023